Choroby żołądka i dwunastnicy

GASTROLOG GDAŃSK – CHOROBY ŻOŁĄDKA I DWUNASTNICY

Wrzody, zapalenie błony śluzowej, rak żołądka, zespół Zollingera-Ellisona

Choroby żołądka i dwunastnicy są powszechnymi schorzeniami układu pokarmowego, które mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, jeśli nie są odpowiednio diagnozowane i leczone. W niniejszym artykule omówimy najważniejsze z tych chorób, ich przyczyny, objawy, diagnostykę oraz metody leczenia.

Wrzody żołądka i dwunastnicy

Wrzody żołądka i dwunastnicy to otwarte rany, które rozwijają się na błonie śluzowej żołądka lub dwunastnicy. Są wynikiem działania kwasu żołądkowego, który uszkadza tkanki przewodu pokarmowego.

• Przyczyny:
  • Infekcja bakteriami Helicobacter pylori.
  • Długotrwałe stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), takich jak ibuprofen.
  • Nadmierne spożycie alkoholu i palenie papierosów.
  • Stres, choć sam w sobie rzadko powoduje wrzody, może pogłębiać ich objawy.
• Objawy:
  • Ból brzucha, zwłaszcza w okolicy nadbrzusza, często nasilający się na czczo.
  • Nudności, wymioty.
  • Zgaga, odbijanie się kwasu.
  • Utrata masy ciała, brak apetytu.
• Diagnostyka:
  • Gastroskopia – pozwala na bezpośrednie obejrzenie wnętrza żołądka i dwunastnicy oraz pobranie wycinków do badania.
  • Testy na Helicobacter pylori – testy oddechowe, krwi, stolca lub biopsja.
• Leczenie:
  • Eradykacja Helicobacter pylori za pomocą antybiotyków.
  • Inhibitory pompy protonowej (IPP) zmniejszające produkcję kwasu żołądkowego.
  • Unikanie NLPZ, alkoholu, papierosów, i dieta niskotłuszczowa.
  • W ciężkich przypadkach może być konieczna operacja.

Zapalenie błony śluzowej żołądka (Gastritis)

Gastritis to zapalenie błony śluzowej żołądka, które może być ostre lub przewlekłe. Nieleczone może prowadzić do poważniejszych schorzeń, w tym do wrzodów lub raka żołądka.

• Przyczyny:
  • Infekcja Helicobacter pylori.
  • Nadmierne spożycie alkoholu.
  • Długotrwałe stosowanie NLPZ.
  • Stres i dieta bogata w tłuszcze i pikantne potrawy.
• Objawy:
  • Ból w nadbrzuszu, często opisywany jako pieczenie.
  • Nudności, wymioty.
  • Wzdęcia, uczucie pełności po jedzeniu.
  • Czarne stolce (może wskazywać na krwawienie z przewodu pokarmowego).
• Diagnostyka:
  • Gastroskopia.
  • Badania krwi (morfologia, oznaczenie poziomu witaminy B12, przeciwciał przeciwko H. pylori).
  • Test na obecność Helicobacter pylori.
• Leczenie:
  • Leki zmniejszające wydzielanie kwasu żołądkowego (IPP, H2-blokery).
  • Antybiotyki w przypadku infekcji H. pylori.
  • Zmiana diety – unikanie alkoholu, ostrych przypraw, tłustych potraw.
  • Suplementacja witaminy B12 w przypadkach, gdy zapalenie powoduje niedobory.

Rak żołądka

Rak żołądka to nowotwór złośliwy rozwijający się w błonie śluzowej żołądka. Może dawać niespecyficzne objawy, co utrudnia jego wczesne wykrycie.

• Przyczyny:
  • Infekcja Helicobacter pylori.
  • Dieta bogata w sól, wędzone i przetworzone mięso.
  • Palenie papierosów, nadużywanie alkoholu.
  • Predyspozycje genetyczne.
• Objawy:
  • Utrata apetytu, nieuzasadniona utrata wagi.
  • Nudności, wymioty.
  • Ból brzucha, dyskomfort w nadbrzuszu.
  • Krwawienie z przewodu pokarmowego, które może objawiać się jako czarne stolce.
• Diagnostyka:
  • Gastroskopia z biopsją.
  • Tomografia komputerowa (TK) i rezonans magnetyczny (MRI) w celu oceny rozprzestrzenienia nowotworu.
  • Badania krwi (markery nowotworowe, morfologia).
• Leczenie:
  • Chirurgia – usunięcie części lub całości żołądka.
  • Chemioterapia i radioterapia, często stosowane w połączeniu z operacją.
  • Immunoterapia w zaawansowanych przypadkach.
  • Zmiana stylu życia – unikanie czynników ryzyka, takich jak palenie i alkohol.

Zespół Zollingera-Ellisona

Zespół Zollingera-Ellisona to rzadkie schorzenie charakteryzujące się nadmiernym wydzielaniem kwasu żołądkowego, co prowadzi do powstawania licznych wrzodów w żołądku i dwunastnicy.

• Przyczyny:
  • Guzek (gastrinoma) w trzustce lub dwunastnicy, który produkuje nadmiar gastryny, hormonu pobudzającego wydzielanie kwasu żołądkowego.
• Objawy:
  • Ból brzucha, ostry i nawracający.
  • Biegunka, czasami krwawa.
  • Zgaga, refluks kwasu.
  • Utrata masy ciała.
• Diagnostyka:
  • Poziom gastryny w surowicy – podwyższony poziom wskazuje na zespół Zollingera-Ellisona.
  • Sekretyna test stymulacyjny.
  • Endoskopia i badania obrazowe (TK, MRI) w celu wykrycia guzów.
• Leczenie:
  • Inhibitory pompy protonowej w dużych dawkach w celu kontrolowania kwasowości żołądka.
  • Chirurgiczne usunięcie guza (jeśli to możliwe).
  • Chemioterapia w przypadku nowotworów złośliwych.

Choroby żołądka i dwunastnicy to poważne schorzenia, które mogą znacząco obniżyć jakość życia, a w niektórych przypadkach nawet zagrażać życiu. Wczesna diagnostyka i odpowiednie leczenie są kluczowe dla skutecznego zarządzania tymi chorobami. W Mediss Medical Clinic oferujemy pełen zakres usług diagnostycznych i leczniczych, dostosowanych do indywidualnych potrzeb pacjenta, z wykorzystaniem najnowszych osiągnięć medycyny.

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

• Czy wrzody żołądka mogą przekształcić się w raka?

Wrzody same w sobie rzadko przekształcają się w raka, ale przewlekłe zakażenie Helicobacter pylori może zwiększać ryzyko raka żołądka.

• Jakie badania są konieczne przy podejrzeniu choroby Zollingera-Ellisona?

Konieczne są testy na poziom gastryny, test sekretynowy oraz badania obrazowe w celu lokalizacji guzów.

• Czy zapalenie błony śluzowej żołądka można wyleczyć?

Tak, w większości przypadków zapalenie błony śluzowej żołądka można wyleczyć lub skutecznie kontrolować za pomocą odpowiedniej diety, leków i zmiany stylu życia.

• Czy dieta ma wpływ na rozwój wrzodów żołądka?

Tak, dieta bogata w tłuste, pikantne potrawy, alkohol i kofeinę może nasilać objawy wrzodów i przyspieszać ich rozwój

• Czy można całkowicie wyleczyć raka żołądka?

Tak, wczesne wykrycie raka żołądka zwiększa szanse na całkowite wyleczenie. Leczenie najczęściej obejmuje chirurgiczne usunięcie guza, a w niektórych przypadkach także chemioterapię i radioterapię.

• Czy stres może prowadzić do powstawania wrzodów żołądka?

Chociaż stres sam w sobie rzadko jest bezpośrednią przyczyną wrzodów, może pogarszać istniejące dolegliwości żołądkowe, zwiększając wydzielanie kwasu żołądkowego i nasilając objawy wrzodów.

• Jakie są pierwsze objawy zespołu Zollingera-Ellisona?

Pierwszymi objawami zespołu Zollingera-Ellisona są najczęściej silne bóle brzucha, nawracające wrzody żołądka i dwunastnicy oraz przewlekła biegunka.

• Czy dieta ma znaczenie w leczeniu wrzodów żołądka i dwunastnicy?

Tak, odpowiednia dieta, unikanie potraw podrażniających błonę śluzową, takich jak ostre przyprawy, tłuste potrawy i alkohol, jest kluczowa w leczeniu i zapobieganiu nawrotom wrzodów.

• Czy zespół Zollingera-Ellisona jest dziedziczny?

Zespół Zollingera-Ellisona może mieć związek z dziedziczną chorobą, zwaną zespołem mnogiej gruczolakowatości wewnątrzwydzielniczej typu 1 (MEN1), który zwiększa ryzyko rozwoju gastrinomy.